28 Ağustos 2023
Enflasyon Türkiye’nin sorun olduğu kadar Avrupa’nın hatta tüm dünyanın sorunu lakin biz biraz daha yüksek hissediyoruz orası kesin. Enflasyon durduk yerde paranızın eksilmesi olurken, bu durumdan en çok etkilenen bölümler bilhassa alt ve orta gelir kesiti oluyor. Orta gelir kısmında gelirler genelde sabit olduğundan yapılan artırımlar gerçek erimeye yetişemeyebiliyor. Gerçek dediğimiz kısım da enflasyon karşısında gücünü korumak oluyor. Gelin Türkiye ve Avrupa’da durum ne olmuş bakalım.
Kaynak: https://tr.euronews.com/2023/09/21/av…
Reel fiyat, enflasyondaki yükselişe karşı maaşları eritmemek ismine yapılan bir hesaplama olurken, AB’de ve Türkiye’de tarihi tepelere çıkan enflasyon çalışanların alım etkiledi.
Enflasyonda tarihi düzeylerin görmesiyle gerçek fiyatlar tüm ülkelerde geriledi. Bu da personel ve memur başta olmak üzere tüm sabit gelirli ya da maaşlı çalışanların alım gücünü düşürdü.
2022 yılı ekim ayında AB’de yıllık enflasyon yüzde 11,5 olurken, Türkiye’de yüzde 85 olmuştu. AB için son 40 yılın en yüksek enflasyon oranı olarak kayıtlara geçen bu durum maaşlı çalışanların alım gücünü eritti.
Dünya Bankası bilgilerine nazaran, 1960 yılından bu yana AB’de enflasyon yüzde 10’u pek aşmadı. 1974 yılında yüzde 13,2 ile tepeyi görürken, 1980’de yüzde 12,9 oldu.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD’nin Yapay Zeka ve İşgücü Piyasası raporu Avrupa’da gerçek fiyatların son yıllarda nasıl düştüğü ortaya çıktı.
Reel fiyat, enflasyona nazaran hesaplanırken, OECD üyesi olmasına karşın Türkiye raporda yer almıyor.
2022-2023 birinci çeyreklerde ortasında Avrupa’da 25 ülkenin 23’ünde saatlik gerçek fiyatlar düştüğü görülüyor. En büyük düşüş Macaristan’da oluyor ve yüzde 15,6 oranında, ikincisi yüzde 13,4 ile Letonya, onun akabinde da yüzde 10,4 ile Çekya geliyor.
Reel fiyatın arttığı ülkeler de var. Biri yüzde 2,9 ile Belçika, oburu de yüzde 0,4 ile Hollanda oluyor.
Düşüşün olduğu öbür ülkeler de yüzde 7,3 ile İtalya, yüzde 3,3 ile Almanya, yüzde 2,9 ile İngiltere, yüzde 1,8 ile Fransa ve yüzde 1,2 ile İspanya ve Yunanistan geliyor.
Pandemiyle Avrupa’da iktisat derinden etkilenirken, fiyatlar de bundan nasbini alıyor. 2019-2022 son çeyreklerdeki saatlik gerçek fiyatların kümülatif değişimine bakıldığında 25 ülkeden 17’sinde düşüş görülüyor.
Saatlik gerçek fiyatta en büyük düşük yüzde 9,6 ile Estonya’da olurken, gerçek fiyatın en çok arttığı ülke ise yüzde 7,1 ile Litvanya oluyor.
Enflasyon dikkate alınmadığında nominal fiyatlarda artış görülüyor. 2022-2023 birinci çeyrekler ortasında Litvanya’da nominal fiyat yüzde 13,6 artarken, 2019-2022 son çeyrekler ortasında tekrar Litvanya’da nominal fiyat yüzde 41,9 oranında en çok artış yaşanan ülke oluyor.
OECD raporuna nazaran, düşük fiyatlı kesimlerde çalışanlar ekseriyetle daha yeterli durumda oluyor. 2022 ve 2023’ün birinci çeyreklerine nazaran, Avrupa’da 23 ülkeden 13’ünde gerçek fiyatlar düşük fiyatlı kesimlerde, yüksek ücretlilere oranla daha âlâ performans gösteriyor.
Yunanistan birinci sırada gelirken, İtalya, Portekiz, Birleşik Krallık üzere birtakım ülkelerde yüksek fiyatlı bölümlerdeki değişimler düşük fiyatlı alanlardan biraz daha uygun durumda oluyor.
OECD datalarında Türkiye’nin son yıllardaki fiyat dataları görülmezken, minimum fiyat ve memur maaşlarından hesaplanınca 2023’ün birinci çeyreğinde 2022’nin tıpkı periyoduna nazaran minimum fiyat nominal yüzde 100 artarken, gerçek olarak yüzde 46 oranında artış gösterdi.
AA datalarına nazaran, üniversite mezunu bir memur maaşının yıllık artışı 2022’nin birinci çeyreğinden 2023’e nazaran, nominal olarak yüzde 77, reelde yüzde 23 oluyor.
Böyle bakınca minimum fiyat ve memur maaşlarında gerçek olarak en çok artış Türkiye’de oluyor.
Avrupa ve Türkiye’de Enflasyona Nazaran Maaşlar Ne Kadar Arttı?
Yorum Yaz