28 Ağustos 2023
Merkez Bankası’ndan faiz artışları beklenmeye devam ederken, seçimlerin akabinde iktisat idaresindeki değişikliklerle başlayan yeni faiz siyasetinden en fazla etkilenen araçlar krediler ve kredi kartları oldu. Uzmanlar bilhassa muhtaçlık kredi faizlerindeki yükselişe dikkat çekerken, ödeme krizine karşı uyarıyor.
Merkez Bankası, seçimler sonrasında değişen lider ve yardımcılarla faiz artışlarını sürdürüyor. Bugün de 14:00’te açıklanacak karardan artış çıkmasına kesin bakılırken, oranlar hakkında farklı görüşler birbirini izliyor.
Haziran 2023’te 650 baz puan ile başlayan faiz artışları, temmuzda 250, ağustosta da 750 baz puan ile 3 ayda toplamda 16,5 puan olmak üzere siyaset faizi oranı yüzde 8,5’ten yüzde 25’e çıktı. Bu oranlar birebir vakitte piyasa faizlerini de olağanlaşma sürecinde etkiledi. Kredi, mevduat ve kredi kartı faizleri de yükselişe geçti.
Kredi kartlarında ağustos ayındaki artışla referans alınan faiz oranı yüzde 2,26’ya çıkarken, gecikme faiz oranı yüzde 3,11, nakit çekimlerde de faiz oranı yüzde 3,57 oldu.
PPK’dan beklentiler ortalamada 500 baz puan olunca siyaset faizinin yüzde 30’a çıktığı bu ortamda, referans faiz oranı yüzde 2,71’e çıkacak.
Kredi kartları süreçlerinde uygulanacak faiz oranı da yüzde 3,26 olacak. Böylece bunun üzerinden hesaplanan kredi kartı gecikme faizi yüzde 3,56, ek hesap KMH üzere hesaplarla birlikte nakit çekimlerde de faiz oranı yüzde 4,02 olacak.
Ancak konuşula beklentilerin içinde yer alan 600 baz puanlık bir artış kelam konusu olursa da referans faizin yüzde 2,80’e çıkmasıyla, gecikme faizi yüzde 3,65, nakit çekimlerdeki faiz de yüzde 4,11 olarak hesaplanacak.
Gelelim kredi faizlerine! Mevduat faiz oranlarındaki yükseliş KKM’nin de son bulmasına yönelik adımlarla artış gösterirken, tüketici kredisi faizleri ilgi çekmeye devam ediyor.
Mevduat faizlerinde oranlar yüzde 25 ila 40 ortasında değişirken, tüketici kredisi faizlerinde yüzde 60’lara varan oranlar görülüyor.
Uzmanlar, gerek kredi gerek de kredi kartıyla yükselen enflasyonda düşen alım gücüne yönelik artan harcamalarla ay sonunu borçla getiren vatandaşların gelecek periyotlarda ödeme krizine gerçek gidişatına karşı uyarıyor.
Para siyasetindeki sıkılaşmayla orta ve uzun vadede enflasyonla uğraşa kararlıkla devam eden iktisat idaresinin kararları piyasalarda tesirli olurken, en çok vatandaşı etkiliyor.
İhracata yönelik düşük faizli kredi gayretinde başka tüm alanlarda finansmana ulaşmak maliyetli ve sıkıntı olurken, bilhassa ay sonunu getirmeye çalışan vatandaşların başvurdukları gereksinim kredilerinde oranlar yüzde 60 düzeylerine ulaştı.
Ticari kredilerde de yüzde 50 düzeyine gelen finansman maliyetleri yatırımları da etkiliyor.
Kredi faizlerindeki süratli artışla, mevduata faizi de yüzde 25 ila 40 aralığına sıkışırken, bankalar bir yandan da KKM’den dönüşleri cezbetmeye çalışıyor.
Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın aktardığına göre, Prof. Dr. Şenol Babuşcu, bilhassa para siyasetindeki beklense de ani olan değişikliklerin piyasada faizler de dengesizleştirdiğini belirtti.
Babuşcu, ‘Faiz kararını varsayım etmek güç. Yapay olarak tabana çekilen faizin bozduğu ayarların dengelenmesi uzun sürer. Fakat piyasada muhtaçlık kredisi faizlerinin artacağı kesin. Bu da kredilerle ayakta durabilen büyük bir halk kesitinde sefaleti körükleyecek. Bu yılsonuna kadar bir sorun görünmese de 2024’te mevcut kredilerin ödenememesinden doğan bir kriz bizi bekliyor olacak’ tabirleri dikkat çekti.
Sanayicinin krediye ulaşımında da sıkıntılar uzun müddettir devam ederken, Yemek Sanayicileri Federasyonu Lideri Hüseyin Bozdağ, endüstricinin ihracat taahhüdüyle krediye erişebildiğini belirtirken, “Direkt iç pazara çalışanlar yararlanamıyor maalesef. Fakat ihracatçı için musluk açıldı” dedi.
İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel de, ‘Seçim öncesi ticari kredi faizleri kamu bankalarında yüzde 20, özel bankalarda ise yüzde 70’ler civarındaydı. Seçim sonrası bu oranlar kamuda yüzde 40’a yükselirken özelde yüzde 50’ye geriledi. Faizlerde değişik bir oynaklık var. Finansmana erişim sorunu ise hala sürüyor’ derken, küçük işletmelere yönelik muslukların açılması gerektiğini belirtti.
“Kredilerde ödenmeme meşakkati başlayabilir.”
Önel’in dikkat çektiği biçimde enflasyonla birlikte maliyetlerin yükselmesinde nakit akışının azalmasıyla, ‘Acil işletme kredisi lazım.’ Bilhassa KOBİ’lerde işletmelerin var olan kredilerini ödeme külfetlerinin artabileceğini belirten Önel, ‘Ekimden itibaren başlayan devir işletme sermayesine muhtaçlığın daha yüksek olduğu bir dönem’ dedi.
Faizler Yükseldikçe Kredi ve Kredi Kartı Faizleri de Yükseliyor: “Kredilerde Ödenmeme Ezası Başlayabilir”
Yorum Yaz