Merkez Bankası Faizi Hayatımızda Hangi Faizleri Etkiliyor?

eniyi50.com

Paylaş

Paylaş

0 Beğenme

Yorum Yaz

Favorilere Ekle

• 0

  Mutlu

• 0

  Eğlenmiş

• 0

  Şaşırmış

• 0

  Kızgın

• 0

  Üzgün

TCMB’nin 23 Eylül 2021 tarihinde indirime geçtiği 2023 seçimlerinin akabinde değişen iktisat idaresiyle birlikte yine yükselişe geçen faizler, dünyada da çok tartışılırken, Türkiye’de ana odakta yer alıyor. Pekala neden bu kadar çok tartışılıyor?

Tam 2 yıl evvel yüzde 19 düzeyinden başlayan indirim süreci yüzde 8,5’te sonlanmıştı. Fakat tüm istikrarlar alt üst olmuş, 2023 yılında yapılan seçimlerin akabinde değişen iktisat idaresiyle yine yükselişe geçmişti. 4 ay içinde de yüzde 8,5 düzeyinden yüzde 30 düzeyine geldi.

Ekonomim’de Ferda Besli’nin köşesinde yer verdiği, TCMB siyaset faizine biz de hayat pratiği içinde kendi eklemelerimizi yaptık.     

Besli, yurt içi ve dışında enflasyondaki yükselişle yılın en çok tartışılan, izlenen konusu olarak nitelediği Merkez Bankaları faiz oranlarının hayatımızı nasıl etkilediğine dair 5 husus sıralıyor. 

• TLREF Bazlı Ticari Krediler

• TL Reeskont Kredileri

• Yatırım Taahhütlü Avans Kredileri (YTAK)

• Referans Faiz Oranı Üye İş Yeri POS Komisyonları

• Referans Faiz Oranına Bağlı olarak Kişisel ve Ticari Krediler Faizi.

TLREF Bazlı Ticari Krediler: Bankaların faiz riskini almamak ismine 2023 yılında yüklendiği TLREF bazlı kredilerde 22 Haziran 2023 tarihinde oran yüzde 9,32 olurken, şu periyot yüzde 28,5’e çıktı.

TL kredilerin yüzde 70’inin TLREF kaynaklı olduğu hesabından yola çıkarsa ödenecek faizlerdeki artış toplamı 717 milyar TL oluyor. 

TCMB’nin kullandırdığı TL Reeskont kredileri, siyaset faizi yüzde 8,5’ken faiz ödemeleri 24,4 milyar TL, yüzde 30 olunca faiz 86,1 milyar TL’ye çıktı.

YTAK bakiyesi net olmamakla birlikte Besli’nin iddiasına nazaran 30 milyar TL olan kredilerde oran yüzde 8,5’ten yüzde 30’a çıkarken, faiz farkı da 6,5 milyar TL oluyor.

Referans faiz oranı siyaset faizi yüzde 8,5’ken yüzde 10,31 oranındaydı. Eylül 2023’te yüzde 25 ile yüzde 31,25’e, Yüzde 30 ile de Ekim 2023’te yüzde 38’e çıkacak. 4 ayda referans faiz oranı neredeyse 4 kat artmış oldu.

POS aygıtlarında komite oranlarında faiz yüzde 8,5’ken yüzde 1,26 olan oran, yaklaşık yüzde 3,6’a çıkacak.

TCMB siyaset faizine bağlı olarak referans faiz oranında kişisel ve ticari kredilerde uygulanan faiz limitleri de değişiyor. Referans faiz arttıkça bankaların üst faiz oranı da artışa geçiyor.

Kredilerde de gereksinim, konut, taşıt ve ticari kredilere bakıldığında Haziran 2023 başında muhtaçlık kredisi faizi yüzde 40, taşıt kredisi faizi yüzde 30,88, KMH dahil gereksinim kredisi faizi yüzde 26,25, konut kredisi faizi yüzde 18,05 ve ticari kredi faizleri de 14,95 oranında görülüyor.

Geçen hafta prestijiyle muhtaçlık kredisi faizi yüzde 58,80, taşıt kredisi faizi yüzde 47,58, KMH dahil gereksinim kredisi faizi yüzde 46,16, konut kredisi faizi yüzde 41,69 ve ticari kredi faizleri de 42,92 düzeyine çıkmış görünüyor.

Mevduatta da işler karışık, en yüksek faiz oranı 3 aya kadar vadeli mevduatta görünürken, 2021 Ekim başında yüzde 18 olan mevduat faizi, Haziran 2023 başında yüzde 37,39 olmuş, ay sonunda yüzde 42’ye kadar çıkmıştı. Şu anda da birebir düzeye gelmiş görülüyor.

Toplam mevduatta da faiz oranları yüzde 33,5 düzeyinde bulunuyor.

Hayatımızda tesirlerini bu formda gördüğümüz TCMB siyaset faizinde maksat paraya ulaşımın zorlaşarak bilhassa iç tüketimin azalması olurken, ticari kredilerde yatırımı etkilememesi de değerli bir aykırı durum oluyor.